|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Database nr. | : | 00299 |
|---|---|---|
| Titel | : | Joodse begraafplaats op de Veensluis |
| Plaats/dorp | : | Het Meer |
| Adres (of locatie) | : | Veensluis |
| Datering | : | 5 februari 1966 |
| Bijzonderheden | : | Steen met zegenende handen is van iemand met de naam Cihen. (gegevens van Feito van der Wal). Ut é lapekoer fan D. M. van der Woude. Friese Koerier van 5 februari 1966. Rotschild zond in 1882 100 francs. Rotschild. De instelling om met vrijmoedigheid geld te vragen voert mij naar de plannen tot aanleg van een begraafplaats. Men had een klein dodenakkertje bij Veensluis, maar dat geraakte langzaamaan bezet. Het kerkbestuur zag naar een ander geschikt terrein om. Het knoopte onderhandelingen aan om een stuk heideveld "onder het behoor van het Oranjewoud" daarvoor te bestemmen. Dat was in het voorjaar van 1882. Gezegd wordt, dat "voor de nodige gelden bereids een gift van 100 francs is ontvangen van een der heren Rotschild te Parijs, tot wie één der kerkbestuurders, S. Blok, zich schriftelijk had gewend en wie hij met de financiële toestand der kerkelijke gemeente bekend had gemaakt. Gelijk schrijven werd gericht tot de Rotschilds te Londen en elders". Maar dezen legden de smeekbeden van hun Joodse broeders in Heerenveen ter zijde. Verder staat in het bericht: "Wij hopen voor de kleine gemeente, die zichtbaar vooruit gaat , wier kerkgebouw ook veel is verbeterd, dat wanneer zo nodig een beroep wordt gedaan op de medewerking van haar plaatsgenoten, deze zich niet onbetuigd zullen laten, om haar in het stichten van een andere begraafplaats te helpen". Het kerkhof is er gekomen, zoals men weet. Een van de eerste daar begravenen was de koopman S. M. Blok,, één van de fundatoren van de begraafplaats (september 1886) . Ik heb nog gekend de paraplukoopman Blok, die met een aantal parapluus in een grote hoes op de rug zijn klanten te voet afwerkte. Mogelijk een nazaat van die andere Blok? Ik weet ook nog, dat dit kleine manneke met een broeder ging collecteren. Gemeenteleven. In de loop van de eeuwen hebben de Heerenveense joden in hun sjoeltje hun gebeden tot God gedaan, de Thora horen lezen; hebben de meerderjarig geworden dertienjarige jodenjongetjes hun Barmitswah gevierd (hoogtepunten in het gezinsleven) - ze hebben hun kerkelijke sabbat steeds gehad met de traditionele sabbatsmaaltijd; hun andere kerkelijke hoogtijdagen gehouden zoals goede joden betaamt: als de Grote Verzoendag, het Loofhuttenfeest en hun vrolijke poerimfeesten, hun Pesach en Pinksteren. Tot slot in chronologische volgorde nog enkele hier en daar gevonden namen en notities: In een speciaal voor joden aangelegd familienamenregistertje (apart naast het algemene register) in 1812 zijn drie Joodse families aan de Herenwal ingeschreven: Joseph Salomons nam de naam Messcher aan (die familie heeft dus lang in Heerenveen gewoond), zijn broer Benjamin Salomons dezelfde naam en Bonevang Hartog noemde zich "Brook". In 1823 werden sollicitanten opgeroepen (ongehuwd) voor het ambt van schoolmeester in de Hebreeuwse taal, kerkelijk voorganger en beestensnijder. Kerkmeester was toen een zekere Bijkerk en de advertentie was ondertekend door J. Z. Jakobs van Leer. Op 28 december 1879 stierf de heer Hartog I. Cohen, in leven Israëlitisch voorzanger, 51 jaar oud (schijnbaar ongehuwd). Ondertekend door S.J. Messcher en J. I. Messcher-Cohen, zuster van de overledene. Deze Cohen was ook vele jaren administrateur van de gemeente en bovendien in vele betrekkingen werkzaam voor zijn geloofsgenoten. Er was dan ook grote belangstelling voor zijn begrafenis, onder wie de opperrabijn uit Leeuwarden. In 1889 werd benoemd als voorzanger-onderwijzer de heer Trompetter uit Hoorn. Het bewaard gebleven gedenksteentje uit 1892-1893 (iets geschonden) is dus de enige tastbare herinnering aan de Israëlitische gemeente van Heerenveen. |
| Fotograaf | : | |
| Rubriek | : | Begraven |
| Subrubriek | : | Begraafplaats Veensluis (Joodse) |
|
|
||
Record aangepast: 17 maart 2016